جای جوش یا آکنه یک عارضه پوستی شایع است که ممکن است برای افراد در سنین مختلف رخ دهد. این مشکل به دلیل آسیب به لایه‌های پوستی و ترشح چربی‌ها از داخل پوست ایجاد می‌شود. انواع جای جوش شامل جای جوش سفید، جای جوش سرخ، جای جوش سیاه و جای جوش کیستیک است. در این مقاله به بررسی این انواع جای جوش می‌پردازیم.

جای جوش

هر بار که صورت شما جوش می‌ زند، در پوست حالتی به صورت حفره‌ مانند ایجاد می‌ گردد که جای انواع آکنه های صورت است. آکنه‌ ها عموما به‌ صورت برآمدگی از پوست شما خارج می‌ شوند. زمانی که آکنه‌ ها تخلیه می‌ گردد، جای آنها به‌ تدریج همانند یک اسکار یا زخم باقی می‌ ماند که به آنها به اصطلاح جای جوش می‌ گویند.

به‌ عبارت‌ دیگر اسکار ناشی از آکنه نتیجه التهاب لکه‌ های آکنه است. منافذ آکنه متورم می‌ شود و در دیواره منافذ شکستگی رخ می‌ دهد. برخی از لک‌ های آکنه کوچک هستند و جای زخم ایجاد شده کم‌ عمق است و به‌ سرعت بهبود می‌ یابند. گاهی اوقات محتویات لکه‌ ها به بافت اطراف می‌ ریزد و جای زخم‌ های عمیق‌ تری ایجاد می‌ کند. در این شرایط است که باید به دنبال راهی برای از بین بردن جای جوش باشیم.

یکی از عارضه‌ های پوستی که آزارد هنده هم می باشد آثار جای جوش روی صورت یا جاهای دیگر بدن است. اما مشکل دیگری که پس از خود جوش برای ما اغلب به وجود خواهد آمد، جای تیره یا گود آن است. خود آکنه و جوش به‌ مرور زمان بهبود پیدا می‌ کنند اما از بین بردن جای جوش به همین راحتی نیست.

خوشبختانه روش‌ های درمانی خانگی و کلینیکی زیادی برای از بین بردن جای آکنه وجود دارد که با پیشرفت علم امروزه نتیجه بهتری به همراه دارند. برای از بین بردن جای جوش ابتدا باید بررسی کنیم که نوع اثر به جا مانده از جوش به چه شکلی و از چه نوعی است. جای جوش می‌تواند به شکل‌ های مختلفی از جمله فرو رفته، برآمده، گوشتی و لکه‌ های تیره باشد که هر کدام روش‌ های درمانی مخصوص به خود را دارند.

انواع جای جوش

نکته مهم درخصوص جای آکنه هایی که روی پوست باقی می‌ ماند، نوع جوش‌ هاست. در واقع بسته به این که نوع جوش چیست و چه ماهیتی دارد، نوع لکه، شدت آن و مدت زمانی که باقی می‌ ماند و حتی روشی که باید برای از بین بردن جای جوش استفاده کرد متفاوت است.
برای این که بتوانید بهترین درمان را برای جای جوش‌ هایتان پیدا کنید باید ابتدا نوع جای جوش مشخص شود. جای جوش اغلب به صورت لک‌ های قرمز، لک‌ های قهوه‌ای و اسکار های ناشی از آکنه یا چال جوش روی پوست باقی می‌مانند.
اثرات به جا مانده از جوش و آکنه در دو دسته اسکار های هایپروتروفیک و آتروفیک قرار می‌گیرند. در اسکار های هایپروتروفیک جای جوش به دلیل تشکیل بافت پوستی اضافی، به‌صورت برآمده ظاهر می‌ شود. اما در جای جوش آتروفیک به دلیل از بین رفتن بافت پوستی، جای جوش را به‌ صورت گودی عمیق یا سطحی می‌ بینید.

اسکار های آتروفیک یا فرورفته خود در سه دسته قرار می‌گیرند که عبارت هستند از اسکار گرد، اسکار قندیلی، اسکار واگنی. به غیر از موارد ذکر شده ممکن است که جای جوش به‌ صورت زخم و اسکار باقی نماند و فقط تیرگی در محل جوش دیده شود که در این صورت به این لکه‌ های تیره هایپرپیگمنتیشن می‌گویند. این لکه‌ های تیره مسطح هستند و می‌ توانند در انواع مختلف به رنگ‌ های صورتی، بنفش، قهوه‌ای و سیاه ظاهر شوند.

۱. جای جوش سر سیاه

یکی از انواع جوش‌ هایی که روی صورت ظاهر می‌شود، جوش سر سیاه است. این دسته از برآمدگی‌ های سیاه‌ رنگ که کمتر به‌ عنوان جوش در نظر گرفته می‌ شوند، کمتر هم تمایل به ایجاد جای جوش دارند و معمولاً به‌ خوبی به درمان پاسخ می‌ دهند.

۲. جای جوش سر سفید

آکنه‌ های سفید رنگ هم معمولاً جوش‌ های ریز چرکی هستند که بعد از مدتی از بین می‌ روند. معمولاً اگر دست‌ کاری نشوند یا به‌ زور کنده نشوند، جای جوش قابل‌ توجهی را ایجاد نمی‌ کنند. با این‌ وجود اگر آکنه‌ ها دست‌ کاری شوند می‌ت وانند اسکار ایجاد کنند.

۳. جای پاپول ها

پاپول‌ ها برجستگی‌ های صورتی تا قرمز رنگی هستند که لمس آنها دردناک است. معمولاً این نوع جوش‌ ها نیز اسکار شدیدتری را ایجاد می‌ کنند و معمولاً جای آنها قرمز رنگ و ملتهب است.

۴. جای پوسچول ها

برخی از انواع جای جوش ضایعات پر از چرکی به نام پوسچول‌ها هستند که پایه آنها قرمز رنگ است و در بالا به رنگ سفید یا زرد رنگ دیده می‌ شوند. جای جوش این آکنه‌ ها نیز می‌ تواند بسیار ملتهب، گود و بدشکل شود.

۵. جای ندول

برخی از انواع جای جوش نیز مربوط به ندول‌ ها هستند. ضایعات جامدی که اندازه بزرگ‌ تری دارند و می‌ توانند بیشتر آسیب برسانند، چرا که به عمق پوست کشیده می‌شوند. به همین دلیل هم ممکن است جای جوش عمیق‌ تری ایجاد کنند.

درمان‌های دارویی بدون نسخه برای از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای جای جوش

برخی از ترکیبات شیمیایی سنتز ملانین را در لکه‌های تیره متوقف می‌کنند و در عین حال پوست قدیمی را لایه‌برداری کرده باعث رشد بافت جدید روش پوست می‌شوند. برخی از این ترکیبات و مواد شیمیایی در داروهای بدون نسخه که شامل کرم‌های ضدلک، سرم‌ها و… یافت می‌شوند و اگر بخواهید درمان با دوز بالاتر را امتحان کنید باید با متخصص پوست مشورت کنید. این مواد شیمیایی شامل موارد ذیل هستند:

رتینوئیدها (ویتامین A)
ویتامین E (توکوفرول)
آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) مانند اسید ماندلیک
اسید کوجیک
آزلائیک اسید
اسید سالیسیلیک

درمان جای جوش با لیزر

لایه‌برداری پوست با لیزر یکی دیگر از روش‌های درمانی است که برای از بین بردن لک‌های قهوه‌ای ناشی از جای جوش توصیه می‌شود. لیزر فرکشنال، لیزر پالسی IPL، لیزر PDL از جمله متدهای درمانی از بین بردن لک‌های ناشی از جای جوش هستند.
روش‌های درمانی با لیزر مختلفی وجود دارند که برای درمان جای جوش واگنی استفاده می‌شوند و بسته به نیاز شما بهترین و مناسب‌ترین آن‌ها برای از بین بردن جای جوش انتخاب می‌شود. لیزرهای از بین برنده جوش در دو دسته سوزاننده (ablative)و غیر سوزاننده (non-ablative) قرار می‌گیرند.

لیزرهای سوزاننده در نقش لایه‌بردار عمل می‌کنند و یک لایه نازک از سطح پوست را برمی‌دارند. این لایه‌ برداری البته تحت‌نظر دکتر متخصص لیزر تراپی انجام می‌شود و آسیبی به پوست نمی‌رساند.

بعد از این لایه برداری پوست به‌صورت خودبه‌خود شروع به ساختن بافت و پوست جدید می‌کند و از این طریق عمق جای جوش فرورفته کاهش پیدا می‌کند.

این لیزرهای سوزاننده لایه‌بردار قوی هستند و در یک‌دست کردن پوست تأثیر بالایی دارند. تنها عیب این روش دوره نقاهت بسیار بالای آن است.

التیام و بهبود پوست بعد از انجام این روش ممکن است دو هفته یا حتی بیشتر طول بکشد و در این مدت بسیار قرمز و متورم به نظر می‌رسد. گاهی از بین بردن قرمزی جای جوش و تورم ماه‌ها طول می‌کشد.

لیزرهای غیرسوزاننده آسیب شدیدی به پوست وارد نمی‌کنند، فقط پوست برای ساختن کلاژن بیشتر تحریک خواهد شد.

این روش رنگ و بافت پوست را یک‌دست می‌کند. بهترین لیزری که در این روش برای از بین بردن جوش بکار برده می‌شود، لیزر PDL یاPulsed Dye Laser است که کاربرد‌های فراوانی در زمینه‌های درمان ضایعات عروقی، ماه گرفتگی، جای جوش و آکنه دارد.

درمان اسکار گرد یا چرخشی (Rolling Scar)

این نوع جای جوش به شکل فرورفتگی‌های چرخشی یا موجی شکل در سطح پوست دیده می‌شود. فرق این نوع جای جوش با جای جوش واگنی این است که مرز جای جوش‌ها در اسکار واگنی مشخص است اما در جای جوش گرد نمی‌توانید آن را تشخیص دهید.

این اسکارها هنگامی تشکیل می‌شوند که رشته‌هایی از جنس فیبر در بین پوست و بافت زیرپوستی به وجود می‌آیند.

این رشته‌های فیبری اپی‌درم یا روپوست را به سمت پایین می‌کشند و آن‌ها را مستقیم به ساختارهای عمیق‌تر پوستی وصل می‌کنند. ناهمواری ناشی از این جوش‌ها هم دقیقاً به همین دلیل پایین کشیده شدن بافت روپوست است.

درمان جای جوش چرخشی یا گرد

سابسیژن یا برش زیرپوستی یکی از روش‌های درمانی است که برای از بین بردن جای جوش چرخشی استفاده می‌شود. این روش نوعی جراحی بسیار ساده با استفاده از بی حسی موضعی است و به‌صورت سرپایی انجام می‌شود.

در این روش ابتدا جراح یا متخصص پوست با یک تیغ یا سوزن مخصوص موازی با لایه‌های پوست وارد بافت می‌کند و رشته‌های فیبری را برش می‌زند. بعد از بریدن این رشته‌های فیبری اپی‌درم یا روپوست کمتر به سمت پایین کشیده می‌شود و در نتیجه پوست هموارتر به‌نظر می‌رسد.

درمان اسکار قندیلی یا آیس پیک ice pick

جای جوش قندیلی سوراخ باریک و عمیقی است که تا درم یعنی لایه میانی پوست را درگیر می‌کند. این عارضه در نگاه اول به شکلی است که انگار سطح پوست با یک قندیل یا ابزار تیز زخم شده است.

این نوع زخم‌ها سوراخ‌های کوچک، باریک و عمیق را روی پوست ایجاد می‌کنند که بعضی از این سوراخ‌ها می‌توانند به شکل منافذ باز پوستی به‌نظر برسند.

نحوه تشکیل این ضایعات پوستی به این شکل است که کیست عفونی یا سایر ضایعات پوستی در عمق پوست شکل می‌گیرند و بعد از مدتی به سطح پوست می‌آیند. در این مسیر بافت پوستی تخریب می‌شود و یک اسکار به شکل استوانه‌ای به جا می‌ماند.

دو‌ راه درمان مؤثر برای این عارضه وجود دارد:
پانچ گرافتینگ صورت

پانچ گرافتینگ معمولاً برای اسکارهایی انجام می‌شود که عمیق‌تر و بزرگ‌تر هستند. در این نوع روش درمان مثل برش پانچی ابتدا بافت تخریب شده و دچار اسکار را می‌برند و جدا می‌کنند.

سپس قسمت خالی ایجاد شده را با گرافت‌های‌ پوستی پر می‌کنند. برای تهیه پوست پیوندی، معمولاً از پوست پشت گوش استفاده می‌شود.

برش پانچی صورت

برش پانچی یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای از بین بردن جای جوش است. در این روش پزشک متخصص با یک ابزار کوچک جای جوش را برش می‌زند. سپس پوست را به هم می‌چسباند تا ترمیم شود. چسباندن پوست به یکدیگر توسط چسب بافتی انجام می‌شود.

باید در نظر داشت که اعمال هر دو روش درمان، خود نیز باعث ایجاد اسکار و زخم خواهد شد اما این زخم مسطح و هموار است.

به همین دلیل کمتر به چشم می‌آید و با روش‌های استفاده از لیزر و کرم برای جای جوش و انواع کرم‌های ترمیمی، به‌سادگی می‌توان آن‌ها را محو کرد و از بین برد.

درمان اسکار واگنی یا باکسکار (boxcar)

جای واگنی جوش یا اسکار باسکار معمولاً به شکل ضایعات فرورفته گرد و بیضی‌شکل دیده می‌شود که معمولاً همانند استوانه فرورفته است. دهانه بیرونی این زخم ناشی از جوش از اسکارهای قندیلی عریض‌تر است و حالتی ناهموار و سوراخ‌سوراخ دارند که به ‌صورت فرد حالت آبله را می‌دهند.

نحوه تشکیل اسکار واگنی

هنگامی که واکنش التهابی در زیر آکنه‌ها و پوست رخ می‌دهند، باعث از بین رفتن کلاژن‌ها و رشته‌های استحکامی پوست می‌شوند. کلاژن سیمان بین بافتی و نگه‌دارنده سلول‌ها در کنار یکدیگر است.

وقتی این رشته‌های استحکامی و کلاژن از بین بروند بافت‌های زیرین پوست نمی‌توانند پوست و لایه‌های بالایی را حمل کنند. به همین دلیل بافت‌های بالایی به پایین فرو می‌روند و به شکل حفره توخالی نمایان می‌شوند. اسکار واگنی در سطح‌های مختلفی از پوست می‌تواند قرار گیرد.

درمان جای جوش واگنی

جای جوش واگنی چیزی شبیه به‌جای آبله مرغان یا سرخک است و یک حفره سفیدرنگ روی سطح پوست ایجاد می‌کند. بسته به نوع جوش نیز ممکن است عمیق یا سطحی باشد که عمق آن در روند درمان تأثیر زیادی دارد.

سریع ترین روش از بین بردن جای جوش با دارو

علاوه‌بر روش‌های بالا می‌توان از روش‌های کمتر تهاجمی نیز برای از بین بردن جای جوش کمک گرفت. داروها می‌توانند گزینه‌ای سریع و ایمن باشند. ازجمله آنها می‌توان به پمادها، ضدلک‌ها، رتینوئیدها و غیره اشاره کرد. برای مثال کرم‌ها و سرم‌های حاوی رتینول می‌توانند سریع‌ترین گزینه درمان برای جای آکنه باشند.

پماد آلفا برای جای جوش

یکی از داروهایی که به‌صورت پماد برای از بین بردن جای جوش استفاده می‌شود، پماد آلفاست که می‌توان به‌صورت یک لایه‌بردار از آن برای بهبود جای آکنه استفاده کرد.

پماد زینک اکساید برای جای جوش

کرم زینک اکساید برای چیست؟ پماد زینک اکساید به‌عنوان یک پماد تسکین‌دهنده التهاب، ازبین‌برنده جای زخم، ترمیم سوختگی و لکه‌های پوستی استفاده می‌شود. یکی دیگر از کاربردهای آن در درمان جای جوش است. البته تاثیر آن به عمق و شدت جای آکنه بستگی دارد. گاهی اوقات به‌تنهایی در درمان موثر است و گاهی نیز در کنار سایر درمان‌ها از آن استفاده می‌شود.

قرص آناهیل برای جای جوش

به‌صورت ویژه قرص آناهیل درمان‌کننده التهاب و جای سوختگی است و می‌تواند جای زخم‌ها را درمان کند. اما می‌توان از آن به‌عنوان یک درمان مکمل برای بهبود لکه‌های ناشی از جای جوش هم استفاده کرد.

کرم ترمیم کننده جای جوش

کرم‌های مختلفی می‌توانند برای ترمیم اسکارهای ناشی از آکنه و از بین بردن جای جوش استفاده شوند. برخی از این کرم‌ها حاوی اسید سالیسیلیک‌اند که هم برای درمان جوش موثرند و هم برای درمان اسکار. کرم‌های لایه‌بردار حاوی اسیدلاکتیک و کرم‌های حاوی آلفا هیدروکسی اسیدها هم می‌توانند به‌عنوان ترمیم‌کننده انواع اسکارهای آکنه استفاده شوند.

کرم قوی برای از بین بردن جای جوش و لک

یکی از قوی‌ترین کرم‌هایی که می‌توان برای از بین جای جوش و لکه‌های آن استفاده کرد، کرم‌های ترتینوئین‌ هستند. این کرم‌ها می‌توانند جای زخم ناشی از آکنه را صاف کنند. براساس بررسی منبع مورداعتماد در سال ۲۰۱۷، رتینوئیدها علاوه‌بر تسریع بازسازی سلولی و بهبود بافت پوست، می‌توانند به کاهش تغییر رنگ و کاهش چشمگیر زخم‌های ناشی از آکنه نیز کمک کنند.

رتینول برای جای جوش

رتینول می‌تواند توسط متخصص پوست در غلظت‌های بالاتر تجویز شود. این محلول یکی از مواد فعال و موثر برای از بین بردن جای جوش، خصوصاً اسکارهای آتروفیک و قدیمی است.

پلاسما برای جای جوش

یکی دیگر از درمان‌های رایج و موثر برای از بین بردن جای جوش، پلاسماجت است. پلاسما‌ درمانی می‌تواند طی چند جلسه با کمترین میزان آسیب و عارضه جانبی جای هر گونه زخم و جوش روی پوست را از بین ببرد.

پماد رکوبیزول برای جای جوش

پماد رکوبیزول یکی از پمادهای ضدسوختگی و درمان‌کننده زخم است. این پماد ترکیباتی گیاهی دارد. می‌توان با آن التهابات پوست را کاهش داد و در درمان جای جوش نیز از آن استفاده کرد.
یک از سریع‌ترین روش‌ها برای از بین بردن جای جوش استفاده از دارو است.یک از سریع‌ترین روش‌ها برای از بین بردن جای جوش استفاده از دارو است.

صابون دیترون برای جای جوش

صابون دیترون یک صابون آنتی‌باکتریال است که از آن برای ازبین‌بردن آکنه‌های صورت استفاده می‌شود. این صابون می‌تواند میزان چربی پوست را کاهش دهد. در مواردی می‌توان از آن برای ازبین‌بردن التهابات پوستی و بهبود جای جوش هم استفاده کرد.

درمان خانگی از بین بردن جای جوش

علاوه‌بر روش‌های درمانی بالا می‌توان از برخی درمان‌های خانگی هم برای از بین بردن جای جوش کمک گرفت. در این روش‌ها از ترکیبات موثری مانند عسل و انواع ماسک‌های گیاهی استفاده می‌شود.

عسل برای جای جوش

یکی از ترکیبات طبیعی موثر در درمان آکنه‌ها عسل است. این ترکیب طبیعی می‌تواند با کاهش فعالیت باکتری‌ها و متعادل‌کردن چربی پوست به درمان آکنه کمک کند. علاوه‌بر این می‌توان از آن برای بهبود اثر جای جوش ها نیز کمک گرفت.

روش خانگی از بین بردن لکه های قهوه ای جای جوش

درمان‌ها و روش‌های خانگی می‌توانند برای درمان جای جوش موثر باشند. برخی از آنها شامل سرکه سیب، پودر زردچوبه، روغن نارگیل، روغن چای سبز و عصاره لیمو می‌شود. علاوه‌براین انجام روتین‌های پوستی و مراقبت‌های خانگی مانند استفاده مداوم از ضدآفتاب‌ها در خانه، فیلرهای ملایم، کرم‌های ضدلک و غیره می‌تواند به بهبود جای جوش در خانه کمک کند.

درمان خانگی جای جوش روی باسن

برای درمان جوش و جای آن روی باسن باید به‌صورت منظم آن را تمیز کرد و شست‌وشو داد. از طرفی هم می‌توان گزینه‌های طبیعی مانند آب‌رسان‌ها، کرم‌های نرم‌کننده، روغن‌های ضدلک و درمان با آب‌نمک را برای از بین بردن جای جوش روی باسن امتحان کرد.

ماسک گیاهی و خانگی برای جای جوش

ماسک‌ صورت مختلفی وجود دارد که می‌توان از آنها هم برای درمان جوش‌های فعال و هم از بین بردن لکه ها و جای جوش استفاده کرد. درست کردن ماسک صورت خانگی بسیار ساده است. یکی از آنها ماسک شیر و عسل است. ساخت ماسک خانگی زردچوبه و سفیده تخم‌مرغ هم می‌تواند برای از بین بردن جای جوش مفید باشد.

درمان جای جوش با طب سنتی

در طب سنتی هم از روش‌هایی برای از بین بردن جای جوش استفاده می‌شود. معمولاً روش‌ها بسته به محل جوش‌ها و نوع آنها مشخص می‌شود.

درمان جای جوش صورت

در طب سنتی برای از بین بردن جای جوش صورت معمولاً از ترکیباتی مانند عسل، ماسک خیار خانگی، ماسک آلوئه‌ورا، روغن نارگیل و روغن درخت چای استفاده می‌شود. این ترکیبات با آبرسانی و تقویت پوست به بهبود جای زخم‌ها کمک می‌کنند و میزان التهاب را کاهش می‌دهند.

درمان جای جوش بدن

در طب سنتی می‌توان از ترکیباتی طبیعی مانند عرقیجات و روغن‌های طبیعی برای از بین بردن جای جوش های بدن استفاده کرد. عرق بیدمشک، روغن بنفشه و روغن‌زیتون در طب سنتی برای از بین بردن جای جوش های بدن استفاده می‌شود.

درمانی جای جوش کمر

در طب سنتی توصیه می‌شود برای درمان جای جوش روی کمر از عسل استفاده شود. می‌توان عسل را روی جوش‌ها و جای آنها مالید تا به‌تدریج اثر آنها از بین برود. ژل آلوئه‌ورا و سرکه سیب هم دو ترکیب موثر در طب سنتی برای از بین بردن جای جوش روی کمر هستند.